Izložba slika Moj zavičaj, moja Padina, moj Banat Jana Bačura, nosioca
tradicionalnih znanja slovačkog naivnog slikarstva u Srbiji, biće otvorena u subotu 3. oktobra
2015. godine u 11 časova u galeriji Babka u Kovačici (Masarikova 65).
54. samostalnu
izložbu Jana Bačura organizuju Fondacija Babka
iz Kovačice, Banatski kulturni centar iz Novog Miloševa i Matica srpska iz Novog
Sada.
Izložbu će otvoriti dr Miodrag
Maticki, potpredsednik Matice srpske, i Pavel Balaž, potpredsednik Matice
slovačke.
Govoriće i
Pavel Babka, direktor Fondacije Babka Kovačica i Radovan Vlahović, književnik
i direktor Banatskog kulturnog centra.
Listu
slovačkog naivnog slikarstva u Srbiji čine 63 slikara, najstariji slikar je rođen 1906. godine, a najmladja slikarka
je rođena 1992. godine. Zajedničko svim ovim slikarima je da su samouki i da su
rođeni u Srbiji – Vojvodini, a maternji jezik im je slovački. Jedan od njih je
i Jan Bačur, rođen u slovačkom selu Padina 10 kilometara udaljenom od Kovačice
u Banatu, gde i živi.
Jan
Bačur je „nosilac tradicionalnih znanja“, što se prema definiciji Uneska odnosi
na: „osobe koje u visokom stepenu poseduju veštine i tehnike nužne za
produkciju posebnih aspekta kulturnog života ljudi i naroda i kontinuiranog
postojanja materijalnog kulturnog nasleđa“.
Jan
Bačur je, prema rečima Pavela Babke, „celog života uporno i dosledno slikao i slika svoj
zavičaj, svoju Padinu. Kako nije živeo u centru slovačkog naivnog slikarstva (u
Kovačici), na početku je predstavljalo nedostatak, što danas posle šezdeset
godina razvoja i unapređenja naivnog slikarstva, predstavlja prednost za ovog
slikara. U vreme dok se sve to što je Jan Bačur naslikao moglo i videti u
njegovoj Padini, nismo pridavali takav značaj, čak smo osporavali. Danas, kada
te Padine više nema, tek sada smo shvatili koliko je Jan Bačur kao pravi
umetnik, vizionar.”
Radovan Vlahović o
stvaralaštvu kovačičkih slikara naive, zapisao je: „Banatizacija Evrope i sveta
je počela još davno, pre više od šezdeset godina u Kovačici, a narodno
slikarstvo, oslobođeno akademizma, koje je krenulo iz ove energetske tačke i iz
ovog kulturnog embriona, je proizvod čovekove večne želje da stvaralaštvom i
kreacijom dosegne radost beskonačnog.”
Za slike Jana Bačura,
Vlahović kaže da one govore: „moje selo
je moj svet, mesto odakle posmatram i doživljavam svet, ali i odakle sebe, kroz
svoju umetnost, šaljem i projektujem svetu, i lokalne i lične doživljaje iz mog
sela šaljem kao dar globalnom selu. Svet Janu Bačuru u njegovo selo
svakodnevno šalje slike haotičnih prilika sa puno ratova, zla, patnji i
onečovečenja pojedinca, a on im uzvraća svojim slikama koje su pune seoskog i
prirodnog života, živopisnih boja, pokreta, pune vrednih, radnih, delatnih
ljudi, prepune neke jednostavne lepote i sklada...”
Slobodan Sanader,
istoričar umetnosti i likovni kritičar, za Bačurove slike kaže: „njegova slika
nije statična kao kod većine naivaca, ona je dinamična, sa nekom čudnom
poetskom orkestracijom sveukupnog doživljaja teme, kompozicije i kolorita.
Njegovi horizonti u perspektivi nisu samo horizontale, često su to kosi,
valoviti ili lepezasti tereni sa naglašenim detaljima u prvom planu. Ti detalji
su slikani skoro fotografskom tačnošću, skladnog kolorita, bilo da se radi o
figuri čoveka, životinja, darova prirode ili određenih predmeta.”
Istog dana u 12
časova u Galeriji naivne umetnosti u Kovačici (Masarikova 65) biće otvoren 64.
SALON NAIVNE UMETNOSTI.