Edicija: ISTORIJA / KOLONISTIČKA NASELJA
284 str, broš. povez, 13 x 21 cm, 2021. god.
ISBN 978-86-6029-500-4
Cena: 1000 din
Poručivanje putem WEB KNJIŽARE:
U svojoj studiji Milan Micić polazi od saznanja da je u procesu agrarne reforme i kolonizacije u Kraljevini Jugoslaviji, sprovedenoj u periodu od 1920. do 1941. godine, u severnim krajevima (Banat, Bačka, Baranja, Srem, Slavonija) formirano 201 naselje u kojima je uoči Drugog svetskog rata živelo oko 100.000 stanovnika. Ta nova naselja su podizana u panonskoj oblasti u blizini granica prema Mađarskoj i Rumuniji ili nešto dalje od granice, ili su izgrađena uz postojeća naselja u kojima je uglavnom živelo manjinsko nemačko, mađarsko i rumunsko stanovništvo. U svakom slučaju, podizana su na goloj ledini. Od tih naselja autor je ovom prilikom obradio 20 iz Bačke, Banata i Srema. To su naselja: Banatsko Karađorđevo, Sirig, Hajdučica, Rastina, Vojvoda Stepa, Vladimirovac, Lužac, Crno Brdo, Aleksa Šantić, Lipovača, Aleksandrovo, Banatsko Višnjićevo, Banatski Dušanovac, Vojvoda Bojović, Kovin, Seleuš, Podlokanj, Tankosićevo, Pavliš i Rusko Selo.
Idući tragom Nikole Gaćeše, tematski, sadržajno i metodološki proširujući i bogateći njegova istraživanja, Milan Micić je stasao u jednog od naših najboljih, ako ne i u najboljeg, poznavaoca procesa agrarne reforme i kolonizacije u periodu između dva svetska rata. Njegova knjiga „Kolonistička naselja (1920–1941) – Banat, Bačka, Srem“ obradovaće, ne samo istoričare, nego i pripadnike svih naučnih disciplina koji se na neki način bave naseljima, pre svega etnologe, geografe, arhitekte i sociologe. Kao što će, imajući u vidu prepoznavanje raznih vidova kolektivnih identiteta, u teorijskom i metodološkom pogledu, osim istoričara, obradovati i pripadnike drugih naučnih disciplina, pre svih socijalne ili kulturne antropologe. Ona će dobro doći svim brojnim potomcima učesnika naseljavanja i stvaranja novih kolonija u Bačkoj, Banatu i Sremu u periodu između dva svetska rata, koji budu hteli da saznaju nešto više o svom poreklu i identitetu, najposle i mnogim ljubiteljima pouzdanog istorijskog štiva, kao i ljubiteljima dobre knjige uopšte.
Prof. dr Branko Ćupurija
Upravo su agrarna reforma, želja da se utvrde granični pojasevi i dug prema dobrovoljcima doveli do prvog jugoslovenskog kolonističkog talasa u kojem je nastao niz potpuno novih naselja. Taj složeni proces je u središtu pažnje nove knjige dr Milana Micića, koji se velikim brojem radova pokazao kao izuzetan poznavalac dobrovoljačkog pitanja, kao i kolonizacionih kretanja i razvitka novih naselja na tlu današnje Vojvodine. Milan Micić piše o nastanku novih naselja u Banatu, Bačkoj i Sremu, daje prikaz regionalnog porijekla njegovih naseljenika, opisuje uslove u kojima su živjeli i iz kojih su gradili uređena naselja kakva danas postoje. Potanko oslikava probleme sa kojima su se suočavali – nedostatak pitke, a višak svake druge vode, bolesti koje su kosile primarno djecu kolonista, ali i novi način života, na koji su se u ravnici, daleko od zavičaja, navikavali ljudi iz dinarskih krajeva nove, jugoslovenske kraljevine.
Zbog složenosti teme i sveobuhvatnosti istraživačkog pristupa, ovaj rukopis Milana Micića nije samo istorija Banata, Srema i Bačke, već i mnogo više od toga – on predstavlja sastavni dio povijesti Like, Bosne, Hercegovine, Boke Kotorske i svih drugih oblasti odakle su dolazili kolonisti. Njihov dolazak u ravničarske krajeve nije promijenio samo istoriju krajeva koji čine današnju Autonomnu Pokrajinu Vojvodinu, već i svih onih krajeva koji su ostali bez svojih mještana. Njihov odlazak iz Dalmacije, Like, sa Korduna i Banije, iz Bosne i Hercegovine bio je, pokazalo je to vrijeme, prvi talas odlaska Srba iz tih krajeva.
Dr Milan Gulić