Zoltan Čemere: „Arača: istorija jednog iščezlog naselja”

Edicija ISTORIJA
104 str., broš. povez, 20 cm, fotogr, 2017 god.
ISBN 978-86-6029-325-3

Recenzenti: dr Milan Micić, dr Petar Rokai

Cena 600 din
Knjigu možete poručiti puzećem na mejl:
banatskikulturnicentar@gmail.com

Ova knjiga objavljena je u okviru projekta Gradovi u fokusu Opštine Novi Bečej 
uz podršku Ministarstva kulture Republike Srbije.


Na severu katastarske opštine Novi Bečej, u priobalju nekadašnjeg vodotoka Crne bare, nala­zi se usamljeni svedok prošlih vekova – crkva u Arači. Aračka bazilika, kako se najčešće i navodi u istorijskoj literaturi, spada među retke očuva­ne arhitektonske spomenike vojvođanske ravnice iz predturskih vremena. 

Ruševine drevne crkve u polju Devesilje uz­dižu se na mestu gde je pre pet vekova bujao život. Arača je pre turskih osvajanja bila kulturno-re­ligijski i ekonomski centar ovog područja sa ve­lelepnom crkvom, manastirom i bogatim trgom. Nje­na najranija istorija je, međutim, u nedostatku izvora gotovo sasvim nepoznata. I kako to i biva kod većine ovakvih drevnih mesta, o postanku Ara­če imamo više legendi nego pouzdanih istorijskih podataka. Ko je i kada podigao aračku baziliku? Koji su crkveni redovi naseljavali ovo mesto pre turskih vremena? Kada je prestao život u ovoj cr­kvi i obližnjem naselju? Samo su neka od pitanja na koja još uvek nismo dobili potpune odgovore.

Naselje Arača je imalo više etapa u svom ra­zvoju – od malog seoskog naselja iz XI–XII veka do kra­ja srednjeg veka razvilo se u trgovište sa mana­sti­­rom i rezidencijalnim objektima ovdašnje vla­ste­le. O njenom ekonomskom usponu u neku ruku svedoče i crkve ovog naselja – nekadašnju jednobrodnu crkvu od naboja u XIII veku zamenila je velelepna trobro­dna bazilika nalik onima iz najvećih ugarskih grado­va. Ovaj rad mahom prati ove etape u razvoju naselja, pa je sam tekst podeljen na odeljke sa posebnim osvr­tom na naselje, na njegove crkve, na ovdašnji mana­stir, a u poslednjem segmentu i na ovdašnji kaste­lum, koji se zapravo može poistovetiti sa ranijim manastirskim kompleksom. Na taj način dobijena je zaokružena slika o ovom drevnom mestu, koju će u narednim decenijama svojim novim otkrićima dopunjavati buduće generacije istoričara.

dr Zoltan Čemere

„Bal u Elemiru – Sremčevi dani” – rezultati konkursa i program

„Bal u Elemiru Sremčevi dani” održaće se po dvanaesti put 23. i 24. juna 2017. godine u Elemiru kada će, u okviru bogatog programa, biti dodeljene i Nagrade Stevan Sremac za najbolja humoristično-satirična književna dela, predstavljena nova knjiga Simona Grabovca,  predstavljen film „Banatski razbojnici”, održaće se kolonija karikature i više koncerata.


Manifestaciju „Bal u Elemiru Sremčevi dani” organizuju Mesna zajednica Elemir i Banatski kulturni centar, uz podršku Grada Zrenjanina.

Manifestaciju je osnovala Mesna zajednica Elemir u čast velikana srpske književnosti Stevana Sremca koji je u Elemiru, čekajući na prijem u dvorac porodice Kiš, napisao epos u deset pesama po istinitom događaju pod nazivom „Bal u Elemiru”.

Svake godine organizatori, pored bogatog kulturno-umetničkog i zabavnog programa, raspisuju i književni konkurs za najbolja ostvarenja humoristično-satiričnog žanra (neobjavljena pesma, priča, esej) i dedeljuju Nagrade „Stevan Sremac.

Žiri.

Rezultati konkursa

Od oko 160 radova iz zemlje i inostranstva pristiglih na ovogodišnji literarni konkurs „Bal u Elemiru Sremčevi dani” za najbolja humoristično-satirična dela, žiri u sastavu: Uglješa Šajtinac, Srđan Tešin i Jelena Blanuša doneo je jednoglasnu odluku da se prve tri nagrade dodele sledećim autorima:

1. Prva nagrada dodeljuje se Moniki Herceg (Petrinja, R. Hrvatska) za ciklus pesama „Andromeda iz susjedstva”

2. Druga nagrada dodeljuje se Dimitriju Bukviću (Beograd), za priču „In memoriam”

3. Treća nagrada dodeljuje se Jeleni Marinkov (Kikinda), za priču „Prase kolju”

Nagrade u vrednosti od pedeset, trideset i dvadeset hiljada dinara i diplome biće uručene dobitnicima 26. juna i svečanoj sali Mesne zajednice Elemir.


Program

petak, 23. jun

17:30 (svečana sala MZ Elemir)
Predstavljanje knjige Simona Grabovca „Loža”, u izdanju Banatskog kulturnig centra. Govore: Franja Petrinović, Radovan Vlahović i autor. Stihove govori glumac Lazar Jovanov.

Simon Grabovac.
18:00 (hol i sala MZ Elemir)
Izložba rukotvorina

18:30 (svečana sala MZ Elemir)
Dodela književnih nagrada „Stevan Sremac”

19:45  (centralna bina)
Svečano otvaranje manifestacije

20:00 (centralna bina)
Program OŠ „S. Marković Toza” Elemir i KUD-a „Mladost” Elemir

22:00 (centralna bina)
Koncert grupe „Leksington”

subota, 24. jun

16:00 (svečana sala MZ Elemir)
Kolonija karikature

Kolonija karikaturista.

18:00 (svečana sala MZ Elemir)
Predstavljanje karikaturista

18:30 (svečana sala MZ Elemir)
„Banatski razbojnici”, priča o filmu koji se upravo snima

19:00 (centralna bina)
KUD „Mladost” Elemir sa gostima

21:30 (centralna bina)
Tamburaški orkestar „Melemi”

00:00 (centralna bina)
Vatromet i zatvaranje manifestacije